Deze maand heb ik mij verdiept in succesverhalen over innovatiestimulering. Daarbij werd ik vooral geïnspireerd door de vele verborgen kampioenen in het MKB (tot 250 medewerkers). De Duitser Hermann Simon, die samen met de Technische Universiteit van Twente er een studie naar heeft gedaan, spreekt zelf over hidden champions. Zij zijn wereldwijd marktleider in een nichemarkt, een specifiek en onderscheidend segment waarin nauwelijks concurrenten waarneembaar zijn. Export zorgt voor minimaal 70 procent van de omzet.

Deze ondernemingen hebben bijzondere talenten in huis, vaak gepatenteerde kennis of werken juist zonder octrooien in een keten samen met afnemers waarbij ze permanent voor toegevoegde waarde zorgen.

Sommigen bedrijven opereerden tot voor kort nog in schuurtjes, maar werken nu al in verschillende continenten. Van oudsher hebben we er veel in de agrarische sector (melkvee-attributen, zaadveredelaars en toepassingen in glas- en tuinbouw) en de maakindustrie (geen massaproductie, maar klantspecifieke producten, zoals bijvoorbeeld een lagersysteem dat verwerkt zit in alle geldopname-apparaten in de wereld).

Twitter vrienden
Via mijn ‘twitter’ vrienden werd ik ook geattendeerd op onze unieke positie in de sector van hand en nagelverzorging. Ook op het gebied van duurzaamheid zie ik prachtige voorbeelden die wereldwijd al toonaangevend zijn. Van toepassingen met LED verlichtingen tot waterzuiveringssystemen die aanzienlijke besparingen opleveren.

Met het label Made in Holland zouden we die bedrijven nog meer en beter moeten positioneren als onze nationale kroonjuwelen in 2013, het jaar waarin we 100 jaar innovatiestimulering mogen vieren.

Kenmerken van deze verborgen kampioenen zijn:
• Ze concentreren zich op een specifiek nauwkeurig afgebakende markt
• Steken uitzonderlijk veel geld en middelen in Research & Development. Een percentage van 15 is eerder regel dan uitzondering.
• Ze hebben meer oog voor winstpotentie dan voor direct financieel succes zoals bij beursgenoteerde ondernemingen die permanent hun aandeelhouders tevreden willen stellen.

Verborgen kampioen
Het is daarom niet gek dat veel familie-ondernemingen zich ‘verborgen kampioen’ kunnen noemen. Dit type bedrijven heeft andere ambities en een andere stijl van ondernemen. In opdracht van Van Lanschot bankieres heeft Nyfer hier onderzoek naar gedaan.

In tegenstelling tot een Raad van Bestuur van een multinational houden deze directies van MKB-bedrijven zich minder bezig met productieprocessen (en regels), maar tonen ze grote betrokkenheid met de werkvloer. Ze bewaken juist meer de bedrijfswaarden.

Verborgen kampioenen spelen meer in op maatschappelijke trends en ontwikkelingen (milieuwetgeving, eisen op gebied van voedselveiligheid, stijging brandstoffen enz). Ook zijn de producten vaak onderhoudsintensief met als bijkomstig voordeel dat een kwart van de omzet voortkomt uit serviceverlening. En op basis van cocreatie zorgen ze voor wederzijdse afhankelijkheid tussen klant en opdrachtgever.

Het klinkt simpel, maar ik vind het geniaal. Ik beschouw het als de belangrijkste kritische succesfactor van een geslaagde innovatie.

Jaar van innovatiestimulering
Ik hoop daarom in 2013, het jubileumjaar van innovatiestimulering, vele tientallen van deze prachtige sieraden te kunnen laten schitteren. Ik stuur graag de voorlopige (incomplete) lijst toe ter verbetering, maar voor om uit te breiden. Je reactie wordt erg op prijs gesteld. Helaas lukt het mij (nog) niet het excelbestand als bijlage aan dit blog toe te voegen.