Als je ouder bent dan 44 jaar dan ben je terminaal serieus, zo doceerde Prof Paul Iske mij onlangs. De beste remedie om hier wat aan te doen is volgens Paul veel vragen stellen (en minder te zenden!), nieuwe verbindingen te maken en gevoel voor humor te behouden.

Voor dit blog heb ik daarom een a-selectieve groep van dwarsdenkers gevraagd naar hun Apollodromen en hoe de nieuwe wereld hierop kan anticiperen. Ik hoop hiermee met het Innovatiekabinet van de KvK een bijdrage te leveren aan een nieuwe horizon van mogelijkheden en kansen voor banen van de toekomst.

Arie Voorburg (60) is systeemecoloog bij Arcadis maar ook filosoof. Hij zet zich graag in zijn woonplaats Rotterdam in om zijn stad leefbaarder te krijgen. Hij constateert nu dat kinderen die in bepaalde wijken voor hun geboorte al een potentiele achterstand hebben. Een achterstand die in de eerste levensjaren niet meer wordt ingehaald.
Dit leidt in veel gevallen tot lage onderwijsprestaties en onaanvaardbare schooluitval, armoede en een toenemende kans op verval tot criminaliteit. Woningbouwcoöperaties, overheden, zorgverzekeraars, uitkeringsorganisatie (overheid) betalen hiervoor de rekening.

Hautecuisine achterstandswijken
Arie droomt er niet alleen over maar zet zich ook concreet in voor resocialisatie van jongeren die op het verkeerde pad zijn beland. Daarnaast organiseert hij leertrajecten waarbij jongeren gestimuleerd worden te leren en te werken. Een van zijn dromen is een voedselfabriek waarin de haute cuisine voor achterstandswijken wordt ontwikkeld. Arie werkt daarnaast aan een start-up op het gebied van biomimicri. Een instituut waar op basis van op natuur geïnspireerde principes en intelligente systemen de nieuwe stedenbouw en architectuur voor de 21e eeuw wordt ontwikkeld.

Claire Boonstra was co-founder van Layer (augmented reality). Sinds vier jaar werkt ze aan haar droom de oneindige potentie van mensen beter te benutten en waardevol in te zetten.

Meer zelfreflectie in onderwijs!
Met haar beweging Operation Education prikkelt ze het onderwijs meer aan zelfreflectie te doen en stil te staan bij de keuzes die we maken in het onderwijs. Ook Claire vindt dat we meer (kritische) vragen moeten stellen en ons blijvend moeten verwonderen. Want waarom doen we dingen zoals we ze doen? En wat is het doel van onderwijs? Het onderwijs kan en moet daarom veel meer rekening houden met diversiteit en met het oneindige palet aan talenten en capaciteiten van de kinderen. Daar is nu veel te weinig aandacht voor. Dat is vernietiging van het menselijk kapitaal.

Haar aanpak werkt. Scholen die er voor openstaan groeien weer door zich nadrukkelijk te onderscheiden. Voor meer informatie en inspiratie zie ook haar website

Paul Iske (55) is professor open innovatie op de Universiteit van Maastricht en doceert met een klinkslag. Hij is oprichter van het instituut van serieuze opmontering, maar ook van briljante mislukkingen (want van fouten kun je veel leren, aldus Paul).
Zijn theorie is dat je creativiteit kan afmeten aan het aantal vragen dat je per dag stelt en het aantal keer dat je lacht. Bij kinderen is dat extreem hoog, bij een volwassene van 44 jaar bijna nihil.

Paul droomt er van meer creativiteit te bevorderen. Want daarmee kan je het verschil maken. Hij noemt daarbij het voorbeeld van ene Fosbury die de hoogspringtechniek ooit analyseerde en de Fosburyflop introduceerde. Hij sprong niet eerst met zijn voeten, maar met zijn schouder over de lat. Tot op de dag vandaag worden er nog wereldrecords mee gebroken.

Om die reden is Paul ook voorstander van het vak Toekomst waarbij ruimte is voor systeemdenken naast het ontwikkelen van basisvaardigheden. Jongeren hoeven niet alles te weten, want het meeste is toch op te zoeken, maar ze moeten wel goed met technologie om kunnen gaan. Steeds vaker draait het straks om mens-machine interactie. Een havenarbeider wordt straks niet meer geworven, maar wel proces deskundigen die robots kunnen aansturen.

Kim van den Berg werkt met Permanent Beta aan de toekomst van morgen, waarbij technologie, wetenschap en kunst samenkomen. Haar droom is ondernemers en (maatschappelijke) organisaties in het Permanent Lab verder te helpen met hulp van de crowd. Haar wens is dat te doen met deskundigen, maar vooral met ondernemende mensen, want daar schort het nogal eens aan.

Gelukkig oud worden
Hans Schraders (67) heeft als marketeer van het jaar sportorganisaties geleid, maar ook toonaangevende ondernemingen als de Lotto en Gall & Gall. In zijn bonusjaren heeft hij een nieuwe adviesclub voor bedrijfsopvolging voor familiebedrijven opgericht. Hans droomt er nu van hoe mensen gelukkig oud kunnen worden, waarbij ze zo lang mogelijk de regie over het leven behouden. Hij verdiept zich daarom graag in domotica toepassingen en Internet of Things. Hans vindt dat de scholing en opleidingen te veel vastlopen in procedures. De mens moet weer centraal staan in de zorg, maar ook in het onderwijs.

Martijn Smit heeft een eigen radiokanaal (@WerkenFM) dat zich volledig richt op de arbeidsmarkt. Martijn zet zich nadrukkelijk in voor de positie van WAJongeren en mensen op zoek naar werk. Werken in de IT en met name internet heeft de toekomst volgens hem. Met coderen kun je daarom niet vroeg genoeg beginnen, aldus Martijn. Zijn dochter van 10 jaar beheerst die techniek nu al. Het onderwijs zou volgens hem nog beter moeten inspelen op deze ontwikkelingen.

Adjiedj Bakas is ‘trendwatcher des vaderlands’ en maakt zich nu vooral zorgen over de mondiale vrede. De oorlogseconomie gaat daarom veel nieuwe banen opleveren, tot aan de douane. Zo voorspelt hij. Techniek en ICT speelt daarbij een grote rol.

Het aantal uur dat we gaan werken, zal ook de komende decennia significant afnemen. In 1850 was een werkweek van 70 uur gewoon, maar de werkweken wordt rap korter door techniek en hogere producties. Adjiedj voorziet korte werkweken van drie dagen in combinatie met onbetaald sociale dienstplicht.
Het onderwijs dat nu nog studenten opleidt voor banen die straks niet meer bestaan, zou daarbij nieuwe flexibele studievormen moeten aanbieden, zoals moocs, gratis online workshops. Alleen de TU Delft telt tegenwoordig al meer dan 400.000 studenten uit tal van landen die zo’n online studie volgen.