Innoveren met aanbesteden in de bouw

Norm-teq - nominatie KWIPlaquetteHarrie Evers van Norm-teq (op de foto met Anne-Marie Rakhorst) boeit mij voortdurend als ondernemer met hart voor innovatie. De oud winnaar van de MKB Innovatie Top 100 en latere winnaar van Duurzame Dinsdag, Nederlandse Bouwprijs en Koning Willem 1 plaquette voor duurzaam ondernemerschap heeft nu zijn tanden gezet in de taaie Europese aanbestedingsregels.

In zijn woonplaats Hengelo was hij betrokken bij de inrichting van stadspark Weusthag. Eind 2014 moet een uitkijktoren verrijzen in het 90 ha grote gebied. Als wijkbewoner en (bouw) ondernemer met uitzicht op het park praatte Evers mee over deze landmark. De toren mocht niet duurder dan 115.000 euro worden en moest hoger dan 20 meter zijn zodat de toren uitstak boven de hoogste bomen. Zo ontfutselde Evers de opdrachtgever.

Als ondernemer heeft Evers veel (slechte) ervaringen bij aanbestedingsprocedures. Ze zijn doorgaans tijdrovend, taai, kostbaar en bijna altijd wordt gekozen voor de goedkoopste kandidaat; zelden voor de beste en duurzaamste aanbieding.
Met zijn kenmerkende enthousiasme en drive overtuigde hij de acht andere leden van de selectiecommissie van een andere benadering. ,,Innovatie is niet mogelijk zonder doordacht opdrachtgeverschap.’’ En met een knipoog naar voetbalwijsgeer Johan Cruijff: ,,Je ziet het pas als je het door hebt.’’

De gemeente stelde daarop een pakket van wensen samen, maar ook welk bedrag er mee gemoeid zou mogen zijn. Vervolgens werden consortia van bedrijven (architect, uitvoerende partij, leveranciers enz) uitgenodigd te reageren en later uitgenodigd voor een informatiemiddag.

In alle openheid werden de wensen toegelicht, maar ook de haalbaarheid getoetst bij de 15 partijen. Evenals de mogelijke ontwerpvergoeding en uiterste datum van inlevering. Er werd geen dictaat opgelegd, maar in gezamenlijk overleg spelregels opgesteld!

Een goede ondernemer moet ook soms ook opportunist zijn, want Harrie Evers werd in verlegenheid gebracht met de vraag van een collega ondernemer of hij ook verantwoordelijk bleef voor het onderhoud wanneer de verf na vijf jaar zou afbladderen van zijn constructie van metaal…. Spontaan verklaarde Harrie dat dit niet werd verwacht, maar dat de toren zou worden voorzien van een bordje met de naam van de bouwer. ,,Want dan ben je haast verplicht een blijvende en mooie toren van te maken….’’

Een deskundigheidspanel, met onder andere de stadsarchitect van Hengelo, deed de voorselectie. Hierbij werd vooral gekeken naar de technische haalbaarheid en of ze voldeden aan het wensenpakket. Daarna boog de selectiecommissie zich over de negen overgebleven ontwerpen en bepaalde elk lid op basis van eigen intuïtie zijn of haar keuze.

Meer gekregen dan gehoopt
Het resultaat was overweldigend, aldus Harrie Evers. Omdat niet meer de prijs leidend was, probeerden de kandidaten zich met creativiteit en innovatie te onderscheiden. ,,Er werd zelfs meer geleverd dan gehoopt. Omdat in een vroeg stadium gespecialiseerde partijen met elkaar samenwerken en zich niet meer op prijs kunnen onderscheiden, zoeken ze de kracht van het beste ontwerp. Het resultaat is aanbod dat de vraag overstijgt. Het innovatievermogen wordt geprikkeld. Dat is pure winst.
,,Als je een toren van minimaal 20 meter hoogte wil, dan krijg je meestal een toren van die hoogte. Er zat nu zelfs een ontwerp van 33 meter hoogte bij. Een toren met een dubbele helix was unaniem de beste volgens alle leden.’’

Zelfs de afvallers complimenteerden de gemeente met de keuze. Uiteindelijk ging het toch mis want de indiener bleek niet zelf in staat de uitvoering zelf ter hand te nemen. Maar ook met de nummer 2 van de lijst, een rode kelk, bleek een aanvaarbare keuze.

Nationaal Renovatie Platform
Harrie Evers is overtuigd van deze innovatieve werkwijze dat hij zijn geloof nu ook predikt bij het Nationaal Renovatie Platform en andere gemeenten die er inmiddels voor open staan.

DSC_0007De voordelen:
1. Maximale creativiteit van de markt
2. Kans dat je meer krijg dan verwacht
3. Iedereen weet waar hij aan toe, want fabrikanten en producten zijn bekend
4. Geen discussies omtrent meer en minder werk
5. Geen discussie omtrent kwaliteit
6. Marges én daarmee prijs staat niet ter discussie
7. Last but not Least: iedereen is en blijft tevreden. Het wordt eens een keer leuk!

Watergas, een explosief blogonderwerp

Het bloggen over watergas (HHO) kent soms een explosieve schaduwzijde. Ik ben afgelopen jaar via social media bijna in de persoonlijke sfeer aangevallen dat ik aandacht durf te schenken aan dit fenomeen.

De wetenschap reageert inderdaad (nog) verdeeld op de initiatieven van stichting Watergas.nu, maar onder de bezielende leiding van geestelijk vader Caspar Pompe worden nog steeds stappen gezet die innovatieve geesten intrigeren en inspireren.

Ik heb zelf de proef op de som genomen en Caspar Pompe gekoppeld aan mijn vriend Hans Blokzijl die een verwoed Volvo-verzamelaar is. Een van zijn recente aanwinsten is een Volvo S80 die werd gebruikt door Koningin Beatrix. Deze limousine is een extreme energieverbruiker, maar bespaart door toediening van watergas inmiddels 42 procent minder benzine, de uitstoot van koolmonoxide is tot nul gereduceerd en het vermogen van deze auto is met 18 procent toegenomen. Voor meer informatie verwijs ik ook graag naar de rapportage die is gemaakt na deze testritten.

Met steun van het crowdfundingprogramma van Share2start probeert de stichting Watergas nu 25.000 euro op te halen voor een studiereis naar het hoofdkantoor van Volvo in Gotheborg voor een nadere en betere afstemming van de watergasinstallaties in de Volvo, maar ook om nader onderzoek te doen naar een testmodel voor een Volvo die kan rijden op elektriciteit en watergas.

Deze clean tech technology krijgt daarnaast ook een vervolg in de thuismarkt. MVOplossingen heeft de ambitie met FreeNRG@home nog dit jaar tot een proof of concept te komen van een mini-aggregaat die burgers straks in stelt eigen stroom op te wekken op basis van watergas.
FreeNRG@home is een van de vele nominaties voor Duurzame Dinsdag die ik mocht beoordelen voor de jaarlijkse marktplaats tussen overheid, burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties voor duurzame oplossingen.

Het lijkt science fiction, maar ik kijk met grote nieuwsgierigheid uit naar al de mogelijkheden. Ik neem de boze reacties van criticasters daarbij graag voor lief, want als je niet meer kan en durft te verwonderen dat is innoveren een utopie geworden.

Maurits Groen zorgt voor schitterend licht

Ik kom vaak mensen tegen met wie ik gevoelsmatig zo’n klik heb, dat ik het leuk vind met deze mensen samen te werken. En nog leuker is het om dan te merken dat op basis van wederzijds vertrouwen ook spontaan nieuwe allianties ontstaan. Maurits Groen is zo’n intrigerend en bijzonder persoon, die ik enkele jaren geleden heb mogen ontmoeten.

We delen inmiddels onze passie voor duurzaamheid als lid van de stuurgroep Duurzame Dinsdag. En als we elkaar zien of spreken ontstaan direct nieuwe ideeën die we met elkaar willen delen. Evenals het verknopen van ons netwerk. Eerder dit jaar mocht ik de lancering van een nieuw idee van hem bijwonen in Perscentrum Nieuwspoort: WakaWaka, dat schitterend licht betekent!

Ik zie WakaWaka als een fascinerende innovatie die de wereld, die verstoken is van elektriciteit verder kan helpen. Bijna een op de vijf mensen leeft zonder aansluiting op het elektriciteitsnet. WakaWaka is een solar LED lamp, gebaseerd op een Nederlandse uitvinding, die met zonlicht wordt opgeladen en mensen 16 uur licht geeft. Maar het apparaatje kan ook worden gebruikt om een mobieltje op te laden of voor het luisteren naar een radio.

De WakaWaka Foundation waar Maurits Groen zich met hart en ziel voor inzet, streeft er naar deze vinding massaal uit te zetten in een continent als Afrika. De meeste moeten zich daar nu behelpen met olielampen op basis van kerosine dat stinkt, erg giftig is en vaak voor ernstige brandwonden zorgt.

Met de WakaWaka verlichting kunnen kinderen veilig en goedkoper lezen en huiswerk maken in de avonduren. Overdag komt het daar vaak niet van vanwege de warmte. Maar ze kunnen ook veiliger over straat lopen. Daarnaast verjaagt licht boze geesten, een fenomeen die wij niet kennen, maar hele volksstammen in Afrika in de greep houdt.

De WakaWaka lamp is niet groter dan een pakje sigaretten en past al op de hals van een fles Coca-Coca (light) en is in staat een hele hut te verlichten. Deze zomer rolt de lamp van de productielijnen voor een bedrag lager dan 10 euro.

Inmiddels heeft ook de ‘westerse’ wereld interesse, want het product is duurzaam maar biedt ook gemak aan bijvoorbeeld kampeerders. Een schitterende innovatie dus. Ik draag WakaWaka alvast voor de MKB Innovatie Top 100 van volgend jaar voor!

Bijgaand een enthousiasmerende toelichting van Maurits Groen over zijn duurzame verlichting.

Trends van Duurzame Dinsdag

sdc11771Sinds vorig jaar is Syntens verbonden als partner aan Duurzame Dinsdag, de dag dat de samenleving met antwoorden komt.

Traditioneel op de eerste dinsdag van september ontmoeten vertegenwoordigers uit de politiek burgers, maatschappelijke organisaties en in toenemende mate nu ook MKB-bedrijven elkaar in de oude Tweede Kamer. Niet alleen de dialoog, de (pr) spin off voor de deelnemers, maar ook de sociale contacten hebben een grote betekenis, zo heb ik mogen ervaren. Lees verder

Co-creatie Fair Shopping Route

duurzamedinsdagKaren Kammeraat wil graag Fair Shopping Routes uitstippelen in alle grote steden, te beginnen in haar woonplaats Den Haag. Met dat plan won zij de MKB prijs tijdens Duurzame Dinsdag.
Syntens beloonde haar nominatie met een co-creatiedag die deze maand werd gehouden in Bomencentrum Nederland. De ruimte werd voor deze speciale gelegenheid gratis aangeboden door groene entrepeneur Hans Blokzijl in Baarn.
Co-creatie is een situatie waarbij een organisatie waardecreatie laat plaatsvinden door een samenwerking aan te gaan met een groep consumenten, eindgebruikers of andere belanghebbenden. Aldus Wikipedia.
Karen had het voornemen een geprinte versie van haar route te laten drukken en ‘wat’ met een website te doen. Voor de co-creatie werden vertegenwoordigers van gemeente (Baarn), media (uitgeverij Onze Wereld, ontwikkelaar Apple Apps), duurzame winkeliers, maatschappelijke organisatie (Hivos) en de directie van Fair Trade Original uitgenodigd. Na een korte presentatie over social media kreeg Karen onder leiding van moderator Detlef la Grand van Syntens in mper twee uur tijd tal van handvaten aangereikt hoe ze haar plan beter in de markt kan zetten. Bijgaand een kort videoverslag over co-creatie van de Fair Shopping Route, een van de activiteiten die Syntens organiseert voor ondernemers, die willen en kunnen innoveren.

Duurzame dinsdag

duurzamedinsdagAl tien jaar is de eerste dinsdag van de maand september gereserveerd voor duurzame dinsdag. Analoog naar de derde dinsdag van de maand (Prinsjesdag) wordt dan het koffertje met duurzame ideeën gepresenteerd en de duurzame lintjes uitgereikt.
Het koffertje bevatte dit jaar bijna 400 inzendingen. In vergelijking met voorgaande jaren waren er naast de vele ideeën van burgers en publieke organisaties ook enkele tientallen suggesties van bedrijven.
Omdat MKB de motor van de Nederlandse economie is en echte veranderingen vooral uit deze sector komen, heb ik Syntens actief gekoppeld aan dit initiatief. Vele klanten met duurzame producten en diensten zijn voorgedragen om extra in de etalage te worden gezet via het koffertje dat wordt aangeboden aan minister Jacqueline Cramer (Vrom).
Een aantal voorbeelden: duurzaam renoveren (NormTEQ), sloopregeling bij aankoop van een elektrische Ebrettiscooter, de groene kip (Kuijpers kip), vergroening van bebouwde omgeving (tree 4 you), recyclebaar toiletpapier (Van Houtum papier) en energiezuinige airco (Statiq Cooling).
De aerodynamische vrachtwagen (Ephicas) die tot 10 procent brandstof bespaart, werd zelfs beloond met de Rabobank jongerenprijs, een cheque ter waarde van 1.000 euro. De jeugdige ondernemers, de gebroeders Hjalmar en Gandert van Raemdonck, eerder winnaar van Shell LiveWIRE, waren vooral verguld met de contacten met de bank voor de verdere financiering van de innovatie. Vooral op dat vlak wordt de innovatie van deze Syntensklant erg geremd.
Fair shopping route dat een wandelroute in diverse steden langs winkels met duurzame producten wil organiseren, won de MKB prijs, aangeboden door Syntens. Initiatiefneemster Karen Kammeraat krijgt een co-creatie aangeboden. Hiierbij wordt gekeken naar verbeteringen en kansen (waardecreatie) voor deze dienst door samen te werken met consumenten, eindgebruikers en andere belanghebbenden. Mijn collega Detlef La Grand schreef er een interessant artikel over. Hans Blokzijl van het duurzaamste conferentiecentrum in Nederland (bomencentrum Nederland) stelde direct spontaan zijn locatie ter beschikking voor deze sessie, die overigens ook digitaal kan worden uitgevoerd (zie www.redesignme.com).
In de Treveszaal, de vroegere Tweede Kamer, zegde minister Cramer in december een dag te organiseren om te reflecteren op alle ingediende initiatieven. Ook prinses Irene sprak spirituele woorden tot de honderden gasten waarna zij werd verrast met het duurzame lintje. De bron van duurzaamheid zijn wij zelf, zo betoogde de prinses. ,,Want wij maken onderdeel uit van het ecosysteem de aarde, maar we bekommeren ons daar te weinig om.’’ Met als gevolg klimaatverandering, ontbossing, vervuiling, uitputting van grondstoffen. Volgens de prinses moeten we meer onze verantwoordelijk nemen en inzien.

John Turing legde de winnaars nog even vast.

Jongerenprijs voor Ephicas

Jongerenprijs voor Ephicas

Karen Kammeraat ontvangt de MKB prijs

Karen Kammeraat ontvangt de MKB prijs

Vergroening als zomervertier

Ruud Koornstra

Ruud Koornstra

Een zomerreces is de ideale vrijplaats om nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Ik heb deze tijd benut om na te denken hoe we duurzaamheid nog beter kunnen verankeren in ons werk. Want eigenlijk is innovatie per definitie duurzaam, zo stelt mijn algemeen directeur Piet van Staalduinen.
Met betrekkelijk weinig expertise, maar met een ontembare nieuwsgierigheid en grote betrokkenheid heb ik afgelopen weken het duurzame landschap afgestruind. In mijn rugzak had ik vele ervaringen van ondernemers uit het MKB bij mij en dat werd erg op prijs gesteld omdat het MKB nog vaak over het hoofd wordt gezien bij duurzaamheid. Lees verder