Een blakende gezondheid is maakbaar…

functional-foods_1-1024x682Pascal van Dels (42) werkt aan de ultieme vorm van transparantie van voeding, Maar de omgeving waarin hij dat doet, zorgt voor maximale verwarring. Omgeven door een walm van suiker en bier demonstreert de kwaliteitsmanager van DIS – toonaangevend op het gebied van het afvullen van blikjes bier en energydrinks – de door hem ontwikkelde Q-Food Quantos apparatuur. In enkele minuten analyseert hij alle relevante inhoudsstoffen. Vroeger had een professioneel laborant hier dagen zo niet weken voor nodig.

Ironisch genoeg heeft de voedingsmiddelentechnoloog de opdracht het suikergehalte van de producten te verlagen. Nu rijden dagelijks nog drie vrachtwagens met suiker het fabrieksterrein van DIS in Sittard op. Zoveel suiker wordt verwerkt in de tientallen miljoenen blikjes die jaarlijks van de band lopen. Brouwerijen als Crombach en Heineken, maar ook Red Bull en Mountain Energydrinks laten hier hun blikjes vullen.

Hol van de leeuw
img_4941In het ‘hol van de leeuw’ voert Van Dels niet alleen strenge kwaliteitscontroles uit, maar broedt hij ook op zijn grote droom om functional food en weer later personal food een plek te geven op de menukaart van een (bedrijfs)restaurant. Zijn Q-Food Quantos computer is daarbij zijn belangrijkste bondgenoot.

Evenals Rob Baan van Koppert Cress, winnaar van de Koning Willem 1 prijs, werkt Pascal aan verdieping van bewijsvoering dat groente (en een beetje vlees) het beste medicijn is om gezond te blijven.

Pascal, ooit opgeleid als professioneel bierproever, meet met de afdeling R&D van Koppert Cress bijvoorbeeld de voedingswaarde en vooral de effecten van sulforafaan in specifieke cressen. Dat is arbeidsintensief en een complex traject.
Eerst moet deze autonome stof worden gedetecteerd. Daarna moet in samenwerking met de medische sector onderzocht worden of deze stof wordt opgenomen in het menselijk lichaam, maar ook terecht komt in het beoogde lichaamsdeel en daar werkt. Pas als alle gevaren en risico’s in kaart zijn gebracht, bestaat er een gerede kans dat deze toepassing wordt geaccepteerd door de wetenschap.

In de toekomst zou dat een doorbraak kunnen betekenen voor bijvoorbeeld nier kankerpatiënten’’, zo mijmert Pascal van Dels, die met functional food op kortere termijn al zijn eerste successen denkt te oogsten. Hij laat zich daarbij inspireren door de filosofie van Dutch Cuisine, die de 80-20 regel nastreeft: 80 procent groente en 20 procent vlees. De norm van 250 gram groente per dag van het voedingscentrum zou dan wellicht geen utopie meer hoeven te zijn.

Pascal doet ook een proef met personal food waarbij hij dagelijks recepten aanreikt om zijn proefpersonen zes dagen in de week op maat te laten eten. De zevende dag wordt overigens cheatday genoemd. Dan ben je vrij te eten wat je wilt.

Voeding als medicijn
Uitgekiende voeding is de best medicijn om gezond te blijven. Pascal is daar van overtuigd. Van het model van personal food kwijlt hij bijna, want in deze geoptimaliseerde omstandigheden bepaalt niet meer de industrie hoe de vakken in de supermarkt worden gevuld, maar zit de consument in de regiestoel. Hij krijgt wat hij nodig heeft.
,,En dat hoeft echt niet duurder te zijn’’, weet Pascal van Dels. ,,Als je met de seizoenen mee eet, dan gebruik je niet alleen groente en fruit die verser is, maar ook die smaakvoller en goedkoper is. Het is toch zonde en duur waterige aardbeien met kerst te eten? We zijn bovendien vergeten welke voedingswaarde groente en fruit hebben. Ik eet koolsoorten om meer weerstand op te bouwen. En als de tijd van blauwe bessen aanbreekt, dan eet ik ze graag. Want ze zijn goed voor je huid.’’

In het kielspoor van zijn missie bemoeit Pascal zich ook met het nieuwe bedrijfsrestaurant van Koppert Cress waar het personeel (vooral) gezond kan eten en straks op maat wordt bediend. Met veel belangstelling volgen andere organisaties deze ontwikkeling al. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Innovatiekabinet: bron van inspiratie

CM2oZ0_WsAARE8B.jpg-largeDe oprichting van het Innovatiekabinet heeft een tsunami aan inzichten en inspiratie gegeven. Het kabinet, een initiatief van de Kamer van Koophandel, bestaat uit wetenschappers, ondernemers en opiniemakers die zich bezighouden met thema’s die nu en de komende jaren spelen in het bedrijfsleven en de samenleving.

Professioneel dromer als premier
Het kabinet staat onder leiding van premier en ‘professionele dromer’ Ruud Koornstra die zijn taken als directeur van Tendris heeft neergelegd om ondernemende activist te worden. In het verleden was hij ook betrokken bij het Kabinet van Vernieuwing dat innovatieve MKB-ondernemers inspireerde, maar ook een succesvolle lobby voerde bij het kabinet voor het stimuleren van elektrisch vervoer.

Koornstra wil letterlijk het licht anders laten schijnen op bedreigingen als oorlog, te kort aan voedsel en energie. Hij gelooft in een vlinderrevolutie waarbij geen wereldoorlogen meer gevoerd hoeven te worden over energiebronnen en voeding.
Hij wordt daarin ondersteund door professor Wim de Ridder als minister van welvaart.

We werken straks nog maar drie dagen per week
Volgens deze futuroloog (en econoom!) zijn we straks allemaal energieleverancier. Hij is alleen bevreesd dat de technologische vooruitgang zo snel gaat dat ons economisch model wordt bedreigd. De Ridder pleit daarom hartstochtelijk voor dat de Nederlandse pensioenfondsen investeren in eigen land, nu de marktrente zo laag is dat ons pensioen wordt bedreigd. En door alle technologische ontwikkelingen is er straks nog maar werk voor 2 a 3 dagen per week. Werk aan de winkel dus om de vrije tijd te besteden aan de deeleconomie!

Met 800 miljard aan middelen zouden pensioenfondsen de infrastructuur kunnen beheren en exploiteren. De opbrengst van rekeningrijden is daarna toereikend voor een degelijk pensioen, zo betoogde De Ridder bij de oprichtingsbijeenkomst in de Tolhuistuin in Amsterdam.

Power to the people is het motto van De Ridder, maar ook van Mary van Vucht, minister van “het kan ook anders”. Zij laat met het Stadsdorp Zuid in Amsterdam zien dat burgers actief, gezond en veilig oud kunnen worden op basis van nabuurschap. Zij is er ook trots op dat ze 75 oudere digibeten heeft geleerd om te gaan met een tablet zodat ze aansluiting kunnen blijven houden met de hedendaagse informatie. De Stadsdorpen bereiden zich al als een olievlek uit over Amsterdam.

Robot als maatje voor ouderen
Ook Dr dr Johan Hoorn zet nieuwe technologieën in om ouderen te ondersteunen. Zijn zorgrobot heeft al geleid tot een tv documentaire. Waar de zorgverleners klagen over gebrek aan echt (fysiek) contact met de klant, daar loopt de klant juist weg met de robot. De klant is het namelijk beu dat hij of zij om de haverklap iemand anders aan zijn bed ziet. De robot zorgt voor herkenning en zelfs een stukje intimiteit, zo weet Johan na grondig onderzoek.

Westland als apotheek
Rob Baan, die geniet van een sabbatical als oprichter/eigenaar van Koppert Cress, heeft als minister van Voeding en Gezondheid de ambitie een boek te schrijven over gezond eten. Het voedsel is tegenwoordig zo gemanipuleerd dat het levensbedreigend is geworden. ,,Ik streef er daarom naar dat het Westland de apotheek van Nederland wordt.’’

Saskia van den Muijsenberg, minister van de Natuur als inspiratiebron, voelde zich direct op haar gemak in dit gezelschap. Ooit was zij gamechanger bij Shell, maar nu geeft zij zich met volle overgave aan de stichting Biomimicry. Volgens haar is de natuur de belangrijkste kennis en inspiratiebron voor de samenleving. Zij heeft ook aangekondigd te reageren tegen het voornemen van de VVD in hoger beroep te gaan tegen de rechtelijke uitspraak in de Urgenda-zaak waarin de overheid wordt gesommeerd meer te doen tegen de CO2 uitstoot.

Ecologie en economie als eenheid
Haar motivatie is daarbij dat het ‘echte kabinet’ met oude polariserende beelden werkt: groen is links en economische groei is rechts. Het terugdringen van CO2 uitstoot kan juist leiden tot nieuwe nuttige innovaties en dus groei. Volgens Saskia zijn ecologie en economie onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Minister van menselijke maat Marieke van Dijk werkt als designthinker aan complexe maatschappelijke vraagstukken. Co-design levert niet alleen nieuwe producten en diensten op, maar ook draagvlak. Zo is zij onder meer betrokken bij het overschot aan geiten in ons land. Een fascinerend fenomeen.

Delen is nieuwe rijkdom
Als minister van nieuwe rijkdom betoverde Lars van Ginhoven zijn mede ministers hoe hij zijn bezit deelt en zichzelf geestelijk verrijkt. Een monumentale sloep, camper en eiland deelt hij met anderen voor slechts 500 euro op jaarbasis. ,,En graag laat ik zien hoe dit concept ook in het bedrijfsleven kan werken’’, zo kondigde hij aan.

Op de oprichtingsbijeenkomst, voorafgaand aan de bekendmaking van MKB Innovatie Top 100 tijdens Sail ontbraken Jan van Betten (minister van Dichtbij), dr Pauline Voortman (minister van Vertrouwen) en Marcus Fernhout (minister van Samen doen).

Jan heeft een lange historie in de directie van Elsevier en organiseert nu duurzame initiatieven vanuit burgers met zijn netwerk Nudge. Pauline is gepromoveerd op het onderwerp “Vertrouwen werkt” en helpt vanuit deze filosofie grote ondernemingen en leiders. Marcus is onlangs benoemd tot afgezant van Cambridge Innovation Center voor West-Europa. Zijn eerste challenge is het Groot Handelsgebouw in Rotterdam te transformeren tot een bedrijvenkraamkamer voor start ups.

Klein is het nieuwe groot, zo luidde unaniem een van de conclusies van het Innovatiekabinet. ,,Grote bedrijven zijn doorgaans uit op consolidatie van wat er is. Echte vernieuwingen zijn alleen nog mogelijk van onderaf in de samenleving en door kleine organisaties die kunnen samenwerken.’’

Komende maanden zal het Innovatiekabinet worden ingezet bij oa de Dag van Innovatie op 1 oktober. Ook wordt gesmeed op een plan voor een congres over nieuwe banen. De nieuwe economie en techniek leidt tot andere behoeften, zo betoogde Wim de Ridder. En dat biedt kansen voor werkgelegenheid.
Volg ook de #Innovatiekabinet op twitter.
Namens de KvK zijn Marije Hovestad en Annewies Kuipers, gesteund door Herman Poos, de contactpersonen voor dit initiatief.

De Financiele Telegraaf verzorgde een korte video impressie van de dag:

http://www.telegraaf.nl/tv/24400805/__Nederland_kan_aan_de_top_staan__.html

Ruimte voor voedsel waar je van opknapt in het ziekenhuis

ruimtevaart-man-in-spaceNa mijn besluit te stoppen met de organisatie van de MKB Innovatie Top 100 krijg ik de kans na te denken over andere dromen. En die heb ik genoeg!
Een daarvan is de ontwikkeling van ruimtevaartvoedsel. Twee jaar geleden bedacht ik dat de kennis in de ruimtevaart (met name rondom gewichtloosheid) zou kunnen leiden tot nieuwe medische inzichten.

Roel Vonk, hoogleraar medische voedingsleer (Universitair medisch centrum Groningen), internist/intensivist Dr. Arthur van Zanten (Ziekenhuis Gelderse Vallei, het voedingsziekenhuis van Nederland), ISTA (een commercieel netwerkorganisatie voor Russische ruimtevaart) en enkele MKB ondernemingen waaronder Koppert Cress raakten snel enthousiast.

Wetenschappelijke publicatie
Inmiddels heeft een wereldconcern voor voeding laten weten deze optie nader te willen onderzoeken. In het voorjaar moet dit leiden tot een wetenschappelijke publicatie over spiermassa verlies bij (IC) patiënten. Als initiatiefnemer onderzoek ik nu de mogelijkheden niet alleen kennis maar ook middelen te verzamelen voor nader onderzoek. Speerpunt hierbij wordt samenwerking met de vermaarde Skolkovo Foundation in Rusland.

0a70771Onlangs bezocht ik ter voorbereiding op een mogelijk vervolg Arthur van Zanten (foto), die al diverse internationale presentaties over voeding op zijn naam heeft staan. Met de astronaut als rolmodel kunnen we waarde creatie realiseren voor patiënten op een intensive care afdeling, zo is zijn overtuiging. Patiënten op een Intensive Care verliezen vaak in zeer korte tijd aanzienlijke spiermassa met als gevolg dat het herstel moeizamer en langzamer verloopt en zelfs de overlevingskansen verslechteren. Wat zou het daarom mooi zijn wanneer we de kennis en ervaring op het gebied van gewichtloosheid in de ruimte die immers ook leidt tot spiermassaverlies in de medische sector kunnen toepassen voor de aller ziekste patiënten?

Leren van astronauten
Interessant is exact te weten hoe en wanneer spieratrofie ontstaat. Door gebrek aan beweging, langdurige (bed)rust worden spieren dunner en treedt krachtverlies op. In de ruimtevaart hebben astronauten gedurende een lange periode te maken met beperkte bewegingsruimte, gebrek aan zwaartekracht en vaak eenzijdige voeding. Van Zanten denkt daar veel van te kunnen leren. Daarnaast zijn verstoringen in dag- en nachtritme en het effect van gewichtloosheid op het menselijk brein uitdagende onderzoeksdomeinen. Het Donders Instituut in Nijmegen doet daar reeds onderzoek naar.

De ambitie is inzicht te krijgen hoe met fysieke interventies en verrijking van voedsel IC-patiënten sneller en beter kunnen laten herstellen. Dit lijkt Science Fiction, maar de betrokken wetenschappers zijn er van overtuigd dat de expertise uit de ruimtevaart ons verder kan helpen.

Voeding ‘at your request’
In Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede is al positieve ervaringen opgedaan met een a la carte voedingsconcept “At Your Request” waarbij patiënten door roomservice snel vers bereide maaltijden geleverd krijgen en bewuster en beter eten. Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede is het eerste ziekenhuis in Europa dat dit concept heeft geïntroduceerd. Op dat vlak wordt ook nauw samengewerkt met de Wageningen Universiteit met als centrale thema’s (top)sport, voeding en bewegen.

UnknownArthur van Zanten en Roel Vonk (foto) dagen nog meer ondernemingen en kennisinstellingen uit met ons mee te doen. De maatschappelijke impact om mensen sneller en beter te laten genezen is groots en dankbaar. Samenwerking tussen medisch zorg en ruimtevaart kan wat on betreft een grote vlucht gaan nemen! Ik droom verder en werk er graag verder aan mee!