Als oud-leerling van de School voor de Journalistiek ervaar ik een bezoek aan mijn vroegere school nog altijd als thuiskomen. Ik kom er daarom nog regelmatig. Ex-docent Job Twisk is zelfs een goede vriend van mij geworden.
En ik vind het ook een vanzelfsprekendheid om studenten te helpen. In mijn tijd bij de KNVB zette ik groepen studenten in om werkervaring op te doen en bij Syntens hebben we verschillende keren studenten ingezet om tegen een bescheiden vergoeding een werk/studieopdracht te laten vervullen. Ze zorgen voor een nieuwe kijk, zijn soms een bron van inspiratie of kritisch klankbord en het is daarnaast leuk om je eigen expertise en netwerken ter beschikking te stellen aan leergierige studenten.
Dat is ook een van de redenen dat ik via LinkedIn lid ben van een allumnivereniging School voor de Journalistiek. Eerder dit jaar kwamen we bij elkaar om te kijken of we (onze) praktijkervaring kunnen koppelen aan de opleiding. Ik heb getracht dat te doen vanuit het perspectief van innovatie. Deze week leidde dat tot de volgende bijdrage in de kwalitatief mooie schookrant Paduaan onder de kop “Werk aan de winkel voor ondernemende journalisten”

Als ex-journalist in het tijdperk dat kranten nog groeiden in oplage en tegenwoordig als innovatiepromotor bij Syntens, innovatienetwerk voor ondernemers, laat ik mij graag uitdagen een column te schrijven voor Paduaan.
Ondernemende journalisten hebben ook in een krimpende markt nog toekomst.
Populistisch en scherper geformuleerd: maak van een bedreiging een nieuwe kans, nu de werkgelegenheid voor journalisten afneemt. Ik zal aan de hand van een concrete situatie dit proberen toe te lichten.
Zelfs een gerenommeerd instituut als het ANP staat tegenwoordig onder druk. Tijdens het nationaal uitgeverscongres werd duidelijk dat de grote afnemers lagere tarieven verlangen om daarmee de eigen kosten te kunnen verlagen en de kosten voor gratis concurrerende nieuwssites te verhogen. De directie van het ANP liet daarop doorschemeren dat hiermee het bestaansrecht van het agentschap in het geding kan komen. En hier ligt direct een kans voor vernieuwingen.
Een groot (en doorgaans log) instituut met veel overheadkosten kan nooit direct inspelen op deze nieuwe dreigende ontwikkelingen. Ik daag talentvolle, ondernemende journalisten daarom uit zich als ZZP-ers (zelfstandige zonder personeel) te mobiliseren en een nieuw persagentschap te creëren. Want er ontstaan straks nieuwe verdienmodellen, bijvoorbeeld verkoop van artikelen op basis van het aantal plaatsingen of exclusieve publiciteit voor een bijzondere en onderscheidende reportage of primeur.
Het nieuwe agentschap heeft een serieuze kans van slagen, mits het netwerk is samengesteld uit journalisten met een zo’n groot mogelijke diversiteit aan expertise en breed scala aan diensten (nieuws, reportages, interviews, achtergronden, analyses enz). Het betekent ook dat journalisten die actief zijn in een niche markt (bijvoorbeeld cosmetica of vliegtuigindustrie) kunnen participeren in zo’n open agentschap. Hoe breder het aanbod, hoe sterker de positie in de markt. Vele fotografen werken al op basis van dit model en dat legt ze geen windeieren.
Ik adviseer het nieuwe agentschap ook gebruik te maken van inmiddels bestaande innovaties. Recentelijk was ik op bezoek bij de bedenkers van Yournalist in Nijmegen en een bedrijf dat door Syntens wordt geadviseerd. Yournalist is een typische web2.0 toepassing dat kan worden gezien als een Google in het kwadraat en in staat is nieuws op maat te leveren voor nieuwssites, bedrijven en andere organisaties. Zo’n toepassing zou een verrijking kunnen zijn voor het nieuwe netwerk en een passend antwoord kunnen zijn op het groeiend aantal gratis nieuwssites. Ik daag de nieuwe generatie journalisten graag uit deze vernieuwing op te pakken. Wie pakt de handschoen?
Herman Poos
Innovatiepromotor namens Syntens