Bestaat er over tien jaar nog een afdeling communicatie? Zo luidde de hamvraag van de jubileumbijeenkomst (20 jaar) van d’associatie, het netwerk van communicatiemanagers. Als trouw lid en innovatiepromotor werd mij duidelijk gemaakt dat ook van mij een bijdrage werd verlangd in de organisatie van het seminar omdat ik al jaren niet meer geloof in de rol van de (communicatie)manager.
Ik geloof meer in de ondernemende medewerker (intrapreneur) en constateer dat managers te weinig toegevoegde waarde hebben. Lees verder
Tagarchief: Slimste bedrijf van Nederland
Big data, duizelingwekkend fenomeen
Deze maand heb ik Paul Rooijmans met zijn bedrijf Lynxx voorgedragen als kandidaat voor de verkiezing Slimste bedrijf van Nederland van Syntens Innovatiecentrum.
Op het innovatiecentrum van de NS op het station van Amersfoort heeft Paul samen met mede-directeur Sanneke Mulderink een inspirerende werkplek geregeld voor de onderneming die twaalf medewerkers telt. Zij verwerken daar Big Data. De werkwijze en uitkomsten van deze analyses kunnen je zienswijze op ondernemen (investeringen, veranderingen) en de samenleving drastisch veranderen, zo heb ik gemerkt.
Paul praat als een nieuwe versie van sportverslaggever Theo Koomen. Met diezelfde passie en enthousiasme leidt hij ook zijn organisatie die door steeds meer toonaangevende internationale vervoersmaatschappijen wordt ingeschakeld. De nerd van de toekomst voelt zich bij hem heel erg thuis. Hij is afgestapt dat zijn medewerkers zelf hun salaris mogen bepalen, maar daar staat tegenover dat hem niets te gek is op het gebied van scholing en training die leidt tot verder talentontwikkeling van zijn mensen. Naar Harvard gaan voor een seminar, is bij Paul een hamerstuk.
Zijn medewerkers vormen zijn bedrijf en moeten zich daarom ook als ondernemer kunnen opstellen. Paul gaat nog verder: het vertrekpunt van Lynxx is niet de klant, maar de medewerker. Want alleen met tot het bot gemotiveerde medewerkers kun je maximaal presteren bij klanten, zo luidt een van zijn credo’s.
Nerd met sterk sociaal karakter
Een nerd (‘Data scientist genoemd door Paul) is meer dan welkom, maar op voorwaarde dat hij een sterk sociaal karakter heeft. Werken bij Lynxx gebeurt onder extreme omstandigheden en vaak in strikte vertrouwelijkheid. En dat moet je op elkaar blind kunnen vertrouwen, aldus Paul.
Ik heb Paul recentelijk ontmoet op een netwerkbijeenkomst van Frismakers in het Ziggodome en toen wist ik direct dat hij een rolmodel kan vervullen als ondernemer en innovator. En dat ik hem daarom eens wilde ontmoeten.
Lynxx ontsluit enorme hoeveelheden dataverkeer. De uitkomsten leiden dan tot bepalingen van inschrijvingen voor tenders van aanbestedingen voor concessies voor openbaar vervoer ter grootte van een omzet waar die van de NS bij in het niet valt. Maar ook beurs genoteerde bedrijfsovernames worden er mede door bepaald.
Science fiction
In relatief korte tijd worden dan expertiseteams samengesteld op geheime plekken die hermetisch worden afgesloten. En met zones die met linten zijn afgebakend omdat daar maar enkele mensen mogen komen. Het lijkt bijna op een science fiction.
Data van bv werktijden, inloggegevens op computers, gebruik apparatuur (koffie, copiers enz), declaraties, belgedrag worden dan verwerkt met als doel om tot nieuwe inzichten te komen over mogelijke procesinnovaties. Een bod wordt daarmee nooit meer gebaseerd op onderbuikgevoel maar op harde verwerking van data.
Een paar resultaten:
– Een bod op een concessie voor een openbaar vervoer tender werd vooral gebaseerd op de procesinnovatiemogelijkheden die duidelijk werden na een Big Data scan. Feilloos werd duidelijk waar loketten en regelingen konden worden gesaneerd, maar ook met welke extra diensten hogere omzet kunnen worden gerealiseerd. Door exact te berekenen hoe lang een reiziger op een bepaalde plek verblijft kunnen business cases worden gemaakt voor horecavoorzieningen.
– Op een station werden steeds op een bepaalde periode in de maand veel ongelukken geconstateerd. Na een screening van data van Lynxx werd duidelijk dat dit gebeurde rondom de dag van salarisuitbetaling en dat met name ouderen dan substantieel veel alcohol gebruikten met als gevolg ongelukken op roltrappen en op de perrons. Door personeel op die dagen extra alert te laten zijn, kon het aantal ongelukken verminderen.
Zonder wrijving geen glans
Big data staat nog in de kinderschoenen, maar de mogelijkheden zijn ongekend. Daarom is Paul Rooijmans gebaat bij een werkorganisatie waar creativiteit maximaal de ruimte krijgt. ,,Zonder co-creatie geen innovatie en zonder wrijving geen glans. Alleen door het maken van nieuwe en onverwachte verbindingen kom je tot nieuwe en baanbrekende inzichten. Big data is daarbij een ongekende eye-opener’’, aldus Paul.
,,Wij zorgen dat mensen en organisaties geen besluiten meer nemen op causaliteit, maar op correlatie van harde data. Managers kunnen dan worden aangesproken op effectiviteit in plaats van intuïtie. Wij kunnen ook samen met partners bijvoorbeeld in kaart brengen (met wetenschappelijk onderbouwde modellen) hoe de cultuur van een organisatie is op dat moment er voor staat. Daarbij brengen we alle mogelijke mails in kaart en kijken we over er in de wij of zij-vorm wordt gecommuniceerd.’’
Power to the People
Power to the people, is een andere lijfspreuk van de mensen van Lynxx. Paul en zijn mensen zien en vinden dat de maatschappij toe is aan een paradigma shift; een samenleving waarin niet meer de multinational dicteert wat de klant mag en kan, maar waarin de klant bepaalt hoe een multinational zich moet opstellen. Bedrijven worden vanaf dat moment serviceverleners!
De eerste prioriteit van Lynxx ligt daarbij het openbaar vervoer, dat straks gedwongen wordt toestellen en reistijden aan te passen aan de behoeftes van klanten. Maar er gaat de komende jaren nog veel meer gebeuren als het aan de slimme geesten van Lynxx ligt.
Consument als energieleverancier
Nog een paar voorbeelden:
– De telefoniemarkt dicteert de prijzen en tarieven met vaak ondoorgrondelijke en moeilijke systemen voor klanten. Straks kunnen we gaan kijken naar belgedrag en op basis daarvan gaan homogene klantengroepen zelf hun belvolume inkopen per dag of desnoods per uur.of zelfs per minuut.
– Op het gebied van energie zie je dat al langzaam gebeuren, maar in de toekomst is de klant de regisseur. En dat gebeurt ook bij het openbaar vervoer op basis van je persoonlijke wensen. De maatschappijen passen daar straks hun toestellen, reistijden enz enz op aan.
– Ook de verzekeringsbranche heeft zijn langste tijd gehad. Met big data krijg je veel betere gezondheidsprofielen en koop je op basis van je profiel je zorg zelf in. En daarbij worden grenzen overschreden.
Welkom in de nieuwe wereld!
Voor nog meer informatie, kun je dit videogesprek met Paul Rooijmans bekijken: http://www.youtube.com/watch?v=82LCHmaXsGo
Slim, maar vooral heerlijk werken (bij Syntens)
Ter afsluiting van de week laat ik afgelopen werkdagen even op mij in werken. Ik constateer heel voldaan dat ik bij Syntens Innovatiecentrum de mooiste baan van mijn leven heb. En dan is het geen last maar een lust dat privé en zakelijke activiteiten door elkaar lopen.
Als je gewaardeerd voelt en je vindt dat je werk effect heeft, dan geeft dat veel energie. Daarnaast kan ik nog steeds nieuwe grenzen verleggen en mijn kennis vergroten. Graag neem ik u daarom als lezer van dit blog mee op mijn ontdekkingsreis in de afgelopen vijf werkdagen.
Slimste bedrijf van NL
De meeste tijd heb ik mij ingezet voor de organisatie van de verkiezing Slimste bedrijf van Nederland, die op dinsdag 27 november bekend wordt gemaakt op de MKB Krachtcentrale. Met beperkte middelen (0 euro) had ik mij ten doel gesteld sociale innovatie op de kaart te zetten aan de hand van twaalf inspirerende voorbeelden uit het MKB.
Met bellen en mailen kreeg ik eerst tal van autoriteiten zo ver voor mijn camera wat te vertellen over hun opvattingen over sociale innovatie. En daaruit blijkt dat sociale innovatie vele gezichten kent. Er zijn dan ook vele wegen die naar Rome leiden om het beste uit je mensen te krijgen, zo werd mij andermaal duidelijk.
Dat kan een inspirerende omgeving zijn, zelfsturende teams, maar ook een aannemer die letterlijk de bouw op z’n kop zet. Evenals maximale talentontwikkeling waarbij jongeren zelf franchisenemer kunnen worden van een verse patat-keten. En een organisatie van ruim 100 mensen blijkt zelfs te groeien en meer winst te maken met maar twee directeuren en een manager….
Stuk voor stuk zijn dit pronkstukken in de etalage voor sociale innovatie. Afgelopen weken heb ik twaalf vooraanstaande publicisten en bloggers op het gebied van sociale innovatie of een specifieke sector gevraagd of ze een finalist voor het Slimste Bedrijf van Nederland wilden adopteren.
Bijna iedereen heeft toegezegd en er inmiddels over hun favoriet geschreven. Van Glenn van der Burg (auteur van Boven het maaiveld), Herman Dummer (mede bedenker van Durf te Vragen), Ben Kuiken (nieuw organiseren), Syntens adviseur Caroline Rijnbeek tot portals als Innovatief Organiseren, het Nieuwe Werken, Bouwkennisblog en het vakblad De Zaak. Alle blogs zijn na te lezen op de site van MKB Krachtcentrale. Maar nog belangrijker ze zijn via twitter ook verder verspreid onder het motto Spread the word.
Tryout Energiegever
Tussendoor heb ik een meer dan goede relatie die de overstap van de overheid naar ondernemerschap maakt, uitgedaagd zijn diensten als energiegever eens te toetsen bij een groep relaties van mij. Was een prachtige tryout, waarin hij veel waardevol adviezen kreeg om zijn diensten nog scherper te krijgen. Maar ook het aanbod om met een van de aanwezige trainers samen te werken. En dat leverde iedereen al energie op.
MKB Innovatie Top 100
Ook deze week heb ik mij laten uitnodigen door een ondernemer die dit jaar een gooi wil doen naar een verkiezing in de MKB Innovatie Top 100. In een uur ben ik overspoeld met technische informatie. De ondernemer haalt meer dan 70 procent van zijn omzet uit export, maar zijn marges zijn gering en hij is zelf vooral meer ondernemer dan directeur. Mijn advies om zijn business nog eens door te lichten en te overwegen de dagelijkse leiding uit handen te geven, klonk hem als muziek in de oren. Wordt vervolgd dus.
E-plant
Ook was ik even in de aula van de Universiteit van Wageningen waar Marjolein Helder promoveerde op haar onderzoek op E-planten (slijkgras) die energie geven. Een fascinerende ontwikkeling, die helaas nog moeilijk te vercommercialiseren is.
Frismakers
Tot slot was ik deze week een dag te gast bij een expertmeeting van Frismakers, een netwerkclub van vooral innovatiemanagers van het groot bedrijf. Ik heb op het puntje van mijn stoel gezeten toen Sabine Oberhuber (samen met Thomas Rau partner van Turntoo) dieper inging op het business model van de circulaire economie, waarin duurzamer wordt geleefd en grondstoffen behouden blijven. Daarbij draait het vaak niet meer om bezit, maar om het recht op gebruik.
Een voorbeeld: Bosch en woningbouwcoöperatie Eigen Haard zijn overeengekomen dat een groep huurders in de sociale huursector geen wasmachine meer hoeven te kopen, maar voor tien euro per maand altijd schone was hebben. En dat is inclusief wasmiddel en energiekosten. Bosch zorgt voor energiezuinige apparatuur die minder CO2 uitstoot veroorzaken en de machines zijn zodanig gemaakt dat de grondstoffen van de apparatuur altijd hergebruikt kan worden.
Een ander voorbeeld is dat Philips met een fabriek in Dordrecht een contact is overeengekomen waarin de Nederlandse multinational geen lampen verkoopt, maar licht en energie. Vooral met een uitgekiend energieplan worden forse besparingen gerealiseerd.
De deelnemers, onder wie ik, realiseerden zich dat je permanent moet kijken of je van een product een service kan maken en welke ketenpartners daarbij betrokken kunnen worden. Denk daarom in oplossingen of diensten in plaats van producten.
Ik kan niet wachten tot de nieuwe week aanbreekt om er mee verder te gaan. Leve het werk als innovatiepromotor!
Mijn held is Ruud Koornstra!
Wie heeft het beter dan zijn ouders? En wie denkt dat zijn kinderen het beter krijgen dan jij? Het is maar een van de vele vragen waarmee ondernemer/inspirator Ruud Koornstra mij regelmatig tot nadenken zet.
Want waar iedereen op de eerste vraag volmondig ja zegt, daar kom ik maar weinig mensen tegen die op de tweede vraag een positieve reactie geven… Het is dus tijd om na te denken over morgen.
Waar vroeger voetballers als Cas Janssens, Theo de Jong en Dries Boszhard mijn helden waren, daar is nu Ruud als ondernemer tegenwoordig mijn absolute held. Hij was ooit mede eigenaar van tv productiemaatschappij D&D (oa Lingo en Villa Felderhof) en werkt als mede oprichter van Tendris aan tal van duurzame initiatieven. Ook zet hij zich in als groene premier van het Kabinet van Vernieuwing dat ondernemers, maatschappelijke organisaties en burgers stimuleert te komen tot duurzame oplossingen.
Als (gekleurde) fan wil ik zijn organisatie die amper tien jaar bestaat, maar al mondiale betekenis heeft, voordragen als het slimste bedrijf van Nederland! Deze verkiezing maakt onderdeel uit van de jaarlijkse MKB krachtcentrale die Syntens Innovatiecentrum in het najaar weer organiseert. De jury kijkt daarbij vooral naar ondernemingen die toegevoegde waarde creëren door de kracht van de medewerkers maximaal te benutten.
Door Ruud Koornstra heb ik een kijkje mogen nemen achter de schermen van Tendris holding. Tendris Holding bestaat uit een conglomeraat van kleine werkmaatschappijen, vaak bestaand uit niet mee dan 25 extreem betrokken medewerkers. Zij werken zelfstandig en vooral in samenwerking met derden aan bijzondere initiatieven, variërend van toepassingen met LED verlichting met onder meer Ikea als klant, elektrische vervoerconcepten, de VisaGreencard, een creditcard die de CO2-uitstoot van aankopen compenseert en straks een mobiliteitspas om rijders van oa Athlon Car lease duurzamer en bewuster te laten reizen.
Volgens de Clean Tech Group behoort Lemnis Lighting, onderdeel van de Tendris Holding, tot de top 100 van meest duurzame bedrijven op deze wereld. En het bijzondere van de filosofie van Ruud Koornstra en zijn organisatie is niet het claimen en bewaken van patenten, maar het delen en vermenigvuldigen van de opgebouwde kennis.
Tal van politici, van minister Jan-Kees de Jager tot Bill Clinton lopen al weg met de ideeën en inspiratie van Ruud Koornstra, die om die reden ook een vaste column heeft in de zaterdagbijlage van de Telegraaf. Waar zelfs een MKB-ondernemer groot kan denken en handelen…. Heel slim dus!!
Innoveren met brood geeft energie
De MKB Krachtcentrale is een van de kroonjuwelen die Syntens Innovatiecentrum bezit. Het evenement biedt veel inspiratie maar geeft ook nieuwe inzichten hoe innovatie kan worden gemobiliseerd. Inspirerende sprekers als Jan Bommerez en Paul de Blot hebben afgelopen jaren duidelijk gemaakt hoe belangrijk de cultuur van een organisatie is. Want ondernemingen die werken vanuit betrokkenheid en vertrouwen boeken significant meer omzet (+19%) en winst (+10%).
Op donderdag 3 november wordt in de MKB Krachtcentrale ook weer het slimste bedrijf van Nederland bekend gemaakt. Zelf heb ik machinefabriek WP-Haton uit Panningen voorgedragen als een van de kandidaten. Voor mij is directeur Henk Jan Snellink in elk geval al een held. Uiteindelijk beslist een onafhankelijke jury, bestaand uit oa MKB-voorzitter Hans Biesheuvel.
Enkele jaren geleden ging het roer onder zijn leiding om in deze onderneming die broodmachinelijnen maakt. De uitzichten waren toen allesbehalve florissant. Het bedrijf schrijft inmiddels (inkt)zwarte cijfers: 25 miljoen omzet en ruim 30 procent meer winst dan andere bedrijven in dezelfde sector. De machines van WP-Haton produceren jaarlijks wereldwijd tientallen miljoenen broden. En nog voordat een machine wordt afgeleverd, is minimaal driekwart van de aanschafprijs al betaald. Een noviteit in een tijd waarin wanbetalers steeds vaker regel dan uitzondering lijken te zijn.
WP-Haton ruikt niet alleen naar vers brood, maar de innovatie spat er af in de fabriek. De heilige schotten tussen afdelingen zijn letterlijk gesloopt. Transparantie en betrokkenheid van alle medewerkers zijn de nieuwe toverwoorden. De Easytoast, die 8000 broden per uur maakt, is daar het bewijs van. Van de catering en montage tot productie is meegewerkt aan de ontwikkeling van deze nieuwe broodlijn.
Blauwe doos
In een levensgrote blauwe doos in het hart van de fabriekshal kunnen de medewerkers hun bijdragen leveren aan verbeteringen en vernieuwingen in de organisatie. De blue box is al het nieuwe handelsmerk van WP-Haton. Maar Henk Jan Snellink gaat verder. Hij wil dat zijn klanten (leveranciers) zich in de toekomst mede-eigenaar voelen van zijn firma.
En dat betekent dat ze altijd welkom zijn en dat binnenkort een rode loper wordt uitgerold om aan te geven hoe belangrijk hij zijn klanten vindt. Hij wil ze ook uitdagen mee te werken aan vernieuwingen, want permanent innoveren legt WP-Haton geen windeieren. De miljoeneninvestering in de Easytoast is voor een koper al binnen vijf a zes jaar terugverdiend door minder gebruik van meel en veel lagere energiekosten.
Maar niet alleen de klanten maar ook het personeel staat voortdurend op een voetstuk bij Snellink. Zijn doel is zijn mensen niet tot de pensioengerechtigde leeftijd, maar ook daarna aan zijn bedrijf te binden. Gepensioneerden worden uitgedaagd als adviseur verbonden te blijven aan WP-Haton. Elk jaar legt hij als directeur ook verantwoording af aan deze groep, die inmiddels groter is dan het personeelsbestand (ruim 120 fte).
Het succes (en de winstgevendheid) van WP-Haton verklaart Snellink als volgt: ,,We benutten maximaal de capaciteit van onze mensen. Als je ze alleen een taak laat uitvoeren, dan laat je 10 tot 15 procent onbenut. Mensen moeten zich bij ons veilig voelen, in de zin dat ze mogen meepraten en zich kunnen geven. Het accent in onze organisatie ligt niet op controle, maar op sociale controle wat we met elkaar hebben afgesproken. Mensen voelen zich dan meer verwant met ons bedrijf.’’
Co-creatie
En de groei is er nog niet uit. De ultieme ambitie van WP-Haton is op basis van co creatie met klanten en toeleveranciers complete bakkerijen te bouwen waarbij WP-Haton wordt afgerekend op de producten die uit de fabriek komen.
Bijgaand een kort gesprek met Henk Jan Snellink voor de blauwe innovatiedoos.